Zamek w Gołuchowie

Medale dostępne tylko w naszym sklepie online!

Zamek w Gołuchowie swoją renomę zawdzięcza fascynującej architekturze, malowniczemu położeniu i bogatej historii. Należy przy tym do nielicznych w Wielkopolsce rezydencji, które już w XIX w. były znane i udostępniane publiczności.

Zamek w Gołuchowie powstał na zrębie starego zamku Leszczyńskich z XVI w., ale był kreacją w duchu historyzmu charakterystycznego dla XIX w., dziełem Izabelli z Czartoryskich Działyńskiej i jej małżonka, Jana Działyńskiego.

Pierwsza wzmianka o Gołuchowie pochodzi z 1263 r. W latach 1507-1695 – Gołuchów należał do rodziny Leszczyńskich – był to dwór murowany na planie prostokąta, dwupiętrowy z czterema ośmiobocznymi wieżami w narożach. Architektura tego typu była charakterystyczna w wieku XVI dla obronnych rezydencji zamożnej szlachty. Druga faza budowlana związana jest z synem Rafała – Wacławem Leszczyńskim, kasztelanem i wojewodą kaliskim, kanclerzem wielkim koronnym. Odziedziczył on Gołuchów w 1592 roku, a w początkach XVII wieku przekształcił w okazałą rezydencję magnacką. Jednego z pierwszych obywateli Rzeczypospolitej nie zadowalała skromna siedziba ojca, wzniósł więc na południe od dworu nowy budynek mieszkalny, piętrowy, z krużgankiem i sześcioboczną wieżą. Dwa krótkie skrzydła połączyły ten obiekt z wcześniejszą, XVI-wieczną budowlą. Powstało w ten sposób typowe w tym czasie rozwiązanie z zamkniętym wewnętrznym dziedzińcem.
Dzisiejszy główny korpus zamku z krużgankiem, chociaż ukryty we francuskiej oprawie, to właśnie dzieło Wacława Leszczyńskiego.
Świetność gołuchowskiej siedziby Leszczyńskich zakończyła się u schyłku XVII wieku. Dotychczasowi właściciele sprzedali dobra gołuchowskie a wraz z nimi zamek, który przez ponad 150 lat był opuszczony, kolejni właściciele – m.in. Słuszkowie, Swinarscy, Chlebowscy, Suchorzewscy – mieszkali poza Gołuchowem. Brak opieki doprowadził do tego, że w połowie XIX wieku, w  miejscu wspaniałej niegdyś budowli, pozostała ruina.

Jan Działyński (nowy właściciel)  z zapałem zajął się naprawą gołuchowskiej gospodarki. Zajął się także upiększaniem najbliższego otoczenia zamku, prowadząc prace przy urządzaniu parku. W samej rezydencji wykonał niezbędne remonty południowego budynku, bowiem majątek nie przynosił dochodów pozwalających na wielkie inwestycje.

Prace przy ulepszaniu i urządzaniu zamkowych komnat nabrały tempa około 1857 r., kiedy Jan Działyński poślubił córkę księcia Adama Czartoryskiego, Izabelę. Wyposażony odtąd w cenne meble i ozdobiony obrazami żony Jana Działyńskiego zamek gołuchowski stał się ich domem w czasie pobytu w kraju. W 1872 roku małżonkowie zajęli się restauracją budowli, w wyniku której powstał podziwiany dzisiaj przez nas zamek.