Wieża Wodna we Fromborku

Medale dostępne w sklepie z pamiątkami!

Znajdująca się na szlaku „Złote Warmińsko-Mazurskie” Wieża Wodna we Fromborku to doskonały przykład tego, jak zabytki na przestrzeni lat zmieniają swoje zastosowanie i są przystosowywane do obecnych czasów. W 1571 r. nad kanałem płynącym przez miasto, zbudowana została pierwsza na ziemiach polskich wieża wodociągowa zwana Wieżą Wodną. Budował ją sprowadzony z Wrocławia murator Stanisław. Wewnątrz wieży mieściło się urządzenie czerpakowe wykonane przez wrocławskiego rurmistrza Walentego Hendla. Zadaniem wodociągu było zaopatrzenie w wodę Wzgórza Katedralnego, Pałacu Biskupiego i domów kanoników. Czcigodna kapituła Fromborska za tę pracę zapłaciła: dwieście talarów, dwanaście korcy zboża oraz odszkodowanie za odzież. Murator Stanisław otrzymał 100 marek, 6 beczek napoju stołowego i 15 korcy pszenicy. Budowa trwała rok i był to drugi tego typu wodociąg w Europie. Pierwszy powstał w 1548 r. w Augsburgu. Wieża, która niegdyś dostarczała wodę na Wzgórze Katedralne, dziś ma zupełnie inną funkcję. W budynku znajduje się klimatyczna kawiarnia oraz sklepik z pamiątkami, w którym dostępne są kolekcjonerskie medale „Złota Polska”. Na zwiedzających czeka wystawa przedstawiająca pałace i dwory Prus Wschodnich. Turyści znajdą też salonik, gdzie opisana jest historia zabytku, a interesujący film zaspokoi ciekawość zainteresowanych sposobem dawnego funkcjonowania wieży. Najważniejszym punktem w obiekcie jest taras widokowy, z którego rozciąga się zapierająca dech w piersiach panorama Fromborka wraz ze Starym Miastem oraz Zalewem Wiślanym.

Fromborski wodociąg to unikatowy w skali europejskiej pomnik średniowiecznej inżynierii hydrotechnicznej. Woda płynąca kanałem poruszała wielkie koło wodne, a jego energia napędzała łańcuch z przypiętymi do niego czerpakami. Łańcuch wędrował wokół dwóch wałów. Dolny był przedłużeniem osi koła wodnego, a górny znajdował się na szczycie wieży. Czerpaki napełniały się wodą w najniższym punkcie, następnie wędrowały do góry, w momencie obrotu na górnym wale, woda wylewała się z nich do zbiornika umieszczonego na szczycie wieży, skąd rurami wydrążonymi z pni dębowych spływała do warowni i domów kanoników.

Po 60 latach eksploatacji przeprowadzono pierwszy remont. Dzięki pomocy biskupa Teodora Potockiego, w 1720 roku wymieniono wszystkie elementy. Ten remont pozwolił dostarczać wodę na Wzgórze Katedralne do końca XVIII wieku. Po roku 1945 Wieża Wodna stała zaniedbana.

Dopiero w latach 90-tych XX wieku obiekt rozkwitł oraz stał się obowiązkowym punktem podczas turystycznej wycieczki po Fromborku. W 2012 roku została przeprowadzona renowacja Wieży Wodnej zrealizowana przy pomocy środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Za konserwację obiekt został wyróżniony w 2013 roku w Konkursie “Zabytek Zadbany” Generalnego Konserwatora Zabytków – Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Wyrazy uznania i gratulacje należą się właścicielom Państwu Dobromirze i Zygmuntowi Czarneckim za udaną i staranną konserwację Wieży przeprowadzoną z poszanowaniem autentyzmu substancji zabytkowej i jej historycznych nawarstwień.

Obecnie Wieża Wodna to doskonały punkt widokowy na Wzgórze Katedralne, Stare Miasto i Zalew Wiślany. Tam mieści się Galeria Pamiątek i kawiarenka. Zachęcamy do skorzystania z automatu z medalami „Złota Polska”. To doskonała okazja na powiększenie swoich kolekcjonerskich zbiorów i poznanie historii Polski. Brakujące pamiątkowe medale można zakupić również w naszym sklepie internetowym.